مناجات کوتاه

سه جمله از سرور ما على علیه السلام در مناجات

ثلاثَ کَلماتٍ مِنْ مَوُلانا عَلىّ علیه السلام فِى المُناجات

اِلهى کَفى بى عِزّاً اَنْ اَکُونَ لَکَ عَبْداً وَکَفى بى فَخْراً اَنْ تَکُونَ لى

خدایا این عزت مرا بس است که بنده تو باشم و این افتخار برایم بس است که تو

رَبّاً اَنْتَ کَما اُحِبُّ فَاجْعَلْنى کَما تُحِبُّ .

پروردگار منى تو چنانى که من خواهم مرا همچنان کن که تو خواهى .

بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ

به نام خداى بخشاینده مهربان

اى که براى هر خیرى به او امید دارم و از خشمش در هر شرى ایمنى جویم

اى که مى دهد (عطاى ) بسیار در برابر (طاعت ) اندک اى که عطا کنى به هرکه از تو خواهد

اى که عطا کنى به کسى که از تو نخواهد و نه تو را بشناسد

از روى نعمت بخشى و مهرورزى عطا کن به من به خاطر درخواستى که از تو کردم همه

خوبى دنیا و همه خوبى و خیر آخرت را و بگردان از من

به خاطر همان درخواستى که از تو کردم همه شر دنیا و شر آخرت را

زیرا آنچه تو دهى چیزى کم ندارد (یا کم نیاید) و بیفزا بر من از فضلت اى بزرگوار

 راوى گفت پس گرفت حضرت محاسن شریف خود را در پنجه چپ خود و خواند این دعا را به حال التجا و تضرّع به حرکت دادن انگشت سبّابه دست راست پس گفت بعد از این

اى صاحب جلالت و بزرگوارى اى صاحب نعمت و جود

اى صاحب بخشش و عطا حرام کن محاسنم را بر آتش دوزخ   .                           

مناسبت ها

اول ماه مقدس رجب

1) وقوع غزوه تبوک

به پیامبراسلام(ص) خبر داده شد که هرقل، قیصر روم، سپاهی بزرگ از رومیان تجهیز کرد و أعراب غرب شبه جزیره عربستان و منطقه شامات مانند لخمیان، جذامیان، عاملیان و غسانیان که در تحت نفوذ روم بوده و از حکومت مرکزی آن پیروی می کردند، نیز با آنان همراه شده و قصد هجوم به سرزمین مسلمانان را دارند و پیش قراولانشان حرکت کرده و به منطقه "بلقاء" رسیدند.

پیامبر اکرم(ص) نیز برای دفع تهاجمات احتمالی دشمن بزرگ، در صدد تجهیز نیرو و تهیه امکانات برآمد و از مسلمانان مدینه، مکه و طوایف و تیره های بیابان نشین یاری خواست.

با این که رسم پیامبر(ص) در سایر غزوات و سریه ها بر این نبود که نیت و هدفش را در آغاز آشکار سازد، در این غزوه، از آغاز نیتش را آشکار ساخت. زیرا در این غزوه، رفتن بس دشوار و هوا سخت گرم و راه دراز بود.

از سوی دیگر، هنگام چیدن خرما و میوه ها بود و غلات مسلمانان در آن سال، اندک بود و تعداد نیروی دشمن و تجهیزات جنگی آنان بسیار زیاد.

به همین جهت، منافقان از رفتن به این غزوه و کمک کردن پیامبر(ص) امتناع نمودند و برخی از مسلمانان و بادیه نشینان نیز از رفتن عذرخواهی کرده و با آن حضرت، همراه نشدند.

اما مسلمانان خالص، آن حضرت را همراهی کرده و با جان و مال خویش در دفاع از کیان اسلام، استقامت ورزیدند.

سرانجام، سی هزار تن آمادگی خود را اعلام و در لشکرگاه "ثنیه الوداع" گرد آمدند و هزینه این نبرد با کمک های مردمی و پرداخت زکات تا حدودی تأمین شد.

پیامبر اسلام(ص) در رجب سال نهم قمری، به سوی سر حدات روم شرقی، که در آن زمان شامات را در اختیار داشتند، حرکت کرد.

"تبوک" دورترین مکانی بود که پیامبر(ص) در طی غزوات خود به آن جا مسافرت کرد و چون غیبتش طولانی می شدو از سوی منافقان باقیمانده و یهودیان پراکنده، واهمه داشت، حضرت علی(ع) را در مدینه باقی گذاشت و به وی سفارش های لازم را نمود و "حدیث منزله" را در این غزوه، در شأن امیرمؤمنان(ع) بیان داشت.

گرچه، جانشین رسمی پیامبر(ص) در مدینه، "سَباع بن عُرْفَطَه" و یا "مُحمّد بن مَسْلَمه" بود، ولی وجود حضرت علی(ع) در مدینه منوره، موجب اطمینان کامل خاطر پیامبر(ص) بود.

آن حضرت، چندین روز، راه پیمایی کرد، تا این که به سرزمین تبوک رسید.

در آن جا امیر "ایله" و اهالی "جرباء" و "اذرح" به نزد آن حضرت رسیده و با وی، به شرط پرداخت جزیه، مصالحه نمودند و در این باب سندی نوشتند.

پیامبر(ص) و مسلمانان مجاهد، به مدت بیست روز در تبوک اقامت نمودند ولی از سپاهیان دشمن خبری نشد.

آن حضرت، خالد بن ولید را برای دستگیری "اَکیدر بن عَبدالملک کِندی"، امیر منطقه "دَوْمَه الْجَنْدَل" به آن نواحی اعزام کرد.

برای پیامبر(ص) و مسلمانان در این مدت رویدادها و داستان های گوناگونی به وقوع پیوست، که بیان آن ها، موجب اطاله این مقال خواهد شد و محققان را به منابع ذیل ارجاع داده تا به طور تفصیلی از آن ها آگاهی یابند.

به هر ترتیب، پیامبر(ص) به سوی مدینه بازگشت و چون به مدینه نزدیک شد، به امر پروردگار "مسجد ضرار" را ویران و دستور داد آن را آتش زنند، تا زمینه نفاق و چند دستگی از میان مسلمانان رخت بربندد.

سرانجام، آن حضرت در ماه رمضان سال نهم قمری، به مدینه وارد شد.

گفتنی است بسیاری از آیه های سوره توبه(9)، درباره این غزوه و رفتار منافقان و عکس العمل های پیامبر(ص) نازل شد.

اکثر مورخان، تاریخ این غزوه را ماه رجب دانسته، بدون این که روز آن را تعیین کنند، ولی "محمد بن حبیب بغدادی"، در کتاب "الْمحبر" تاریخ حرکت پیامبر(ص) را نخستین روز ماه رجب سال نهم ذکر کرد.(1)

1_ نک: الطبقات الکبری (محمد بن سعد)، ج2، ص 165؛ المحبر (محمد بن حبیب بغدادی)، ص 116؛ تاریخ الیعقوبی، ج2، ص 68؛ المغازی (واقدی)، ج2، ص 989؛ تاریخ ابن خلدون، ج1، ص 440؛ فرازهایی از تاریخ پیامبر اسلام (ص) (جعفر سبحانی)، ص 475؛ منتهی الآمال (شیخ عباس قمی)، ج1، ص 90

2 ) وفات ابن أبی عیاش

ابواسماعیل، أبا بن أبی عیاش فیروز، که به وی دینار بصری و دینار عبدی نیز گفته می شد، در نخستین روز ماه رجب المرجب سال 138 قمری و به قولی پس از سال 140 و به قول دیگر در حدود سال 140 بدرود حیات گفت.

وی، در زمره اصحاب امام جعفر صادق(ع) و از محدثان شیعه محسوب می گردد ولی ضعیف الحدیث بوده و وضع کتاب سلیم بن قیس به وی نسبت داده شده است. رجال شناسان عامه، وی را تضعیف نمودند. به هر روی، افرادی چون عمر بن اذینه، ابراهیم بن عمر یمانی و حماد بن عیسی از او نقل حدیث نمودند.(1)

1_ اصحاب الامام صادق(ع) (عبدالحسین شبستری)، ج1، ص 30